Skip to main content

Destruction behind barricades: Sur

Item

Is Part Of

Media Sources

Type

Text

Identifier

MEDIA_004

Title

Destruction behind barricades: Sur

Creator

140journos

Description

A detailed narrative of what happened in Sur with resident statements, covering a period of time until August 2017

Spatial Coverage

Diyarbakır, Sur

Date

08/01/2017

Language

Turkish

Subject

Barricades, Demolition, Suruç Attack, Curfews, Alipaşa District, Tahir Embassy, State Violence, Displacement, Unseco, Urban Redevelopment, Demolition

extracted text

Open in app

Get started

Published in 140journos

140journos

Follow

Aug 26, 2017 · 6 min read

Save

barikatlar ardında yıkım: sur
ağustos 2015'ten beri çatışmalar, sokağa çıkma yasakları ve yıkımlarla
gündeme gelen diyarbakır sur’u, çağdaş erdoğan’ın fotoğrafları ve
140journos’un veri derlemesiyle yakından izliyoruz.

2

sur’un hevsel bahçeleri’ne çıkan kapısı polis bariyerleri ile kapatılmış durumda.
Open in app

Get started

(veri derleme: can pürüzsüz/ 140journos, fotoğraflar: çağdaş erdoğan/ 140journos)

diyarbakır sur’daki çatışmaların ve yıkımın 2 yılı

2015

temmuz: suruç saldırısı, baraj inşaatlarına yönelik saldırılar ve
ceylanpınar’da 2 polis memurunun uyurken öldürülmesi sonrası 23

temmuz 2015’te başbakan davutoğlu başkanlığında özel güvenlik toplantısı yapıldı. toplantıda
alınan kararlarla 24 temmuz’da pkk, ışid ve dhkp-c’ye yönelik operasyonlar başlatıldı.

“biz 23 temmuz’da iddia ediyorum, demokrasi tarihinin en
zor kararlarından birini verdik. 15 temmuz’da (2015) silahlı
ayaklanma çağrısı yapanlar bizim böyle kapsamlı bir
harekât yapacağımızı düşünmediler.” — ahmet davutoğlu

2015

ağustos: farklı illerde oluşturulan ve içinde dbp’li yetkililerin de
bulunduğu halk meclisleri, demokratik özerkliklerini ilan etti. kck, 12

ağustos’taki açıklamasında “halk meclislerinin, özyönetimlerine saldırıldığı takdirde meşru öz
savunma haklarını kullanacaklarını açıkladıklarını” belirtti. ağustos ayından itibaren, valilik ve
kaymakamlıklar, “kurulan hendek ve barikatları imha etmek”, “kamu düzenini sağlamak”
amaçlarıyla birçok il ve ilçede sokağa çıkma yasakları ilan etti. bölgede yeniden başlayan
çatışma sürecinde, doğu ve güneydoğu illerindeki operasyonlar, önceki dönemlerden farklı
olarak il ve ilçe merkezlerinde, sokaklarda yoğunlaştı. diyarbakır sur bölgesinde ilk çatışmalar
22 ağustos tarihinde yaşandı.

Open in app

Get started

sokağa çıkma yasaklarının bitmesinin ardından sur’da kentsel dönüşüm kapsamında yıkımlar başladı.

2015

eylül: sur ilçesindeki ilk sokağa çıkma yasağı 6 eylül 2015’de ilan edildi. 7
eylül günü kaldırılan yasak 13 eylül’de yeniden ilan edildi. bölgede aralık

ayına kadar toplam 6 kez sokağa çıkma yasağı uygulandı.

2015

ekim: 12 ekim günü yaşanan çatışmalar esnasında 12 yaşındaki helin şen
hayatını kaybetti.

Open in app

Get started

alipaşa mahallesi, yıkımın devam ettiği mahallelerden biri.

2015

kasım: 25 kasım gecesi yaşanan çatışmalarda bölgenin simge
yapılarından dört ayaklı minare zarar gördü. 28 kasım sabahı tarihi

yapının korunması talebiyle dört ayaklı minare önünde basın açıklaması yapan diyarbakır
barosu başkanı tahir elçi öldürüldü. aynı gün bir kez daha sokağa çıkma yasağı ilan edildi.

“ tarihi suriçi bölgesi 9 bin yıllık geçmişe sahip bu alan
içerisinde surlar, camiler, kiliseler ve daha başta tarihi
yapılar bulunmaktadır. biz bir çok medeniyete beşiklik
etmiş ev sahipliği yapmış bu kadim bölgede, insanlığın bu
ortak mekanında silah, çatışma, operasyon istemiyoruz.

Open in app

Get started

savaşlar, çatışmalar, silahlar, operasyonlar bu alandan
uzak olsun diyoruz.” — tahir elçi

sokağa çıkma yasakları sırasında yaşanan çatışmalardan dolayı tahrip olan tarihi surlar beton bloklar ile kapatılıyor.

2015

aralık: 2 aralık günü ilan edilen sokağa çıkma yasağıyla başlayan

operasyonlar 9 mart 2016'ya kadar devam etti. 10 aralık gecesi kaldırılan

yasak, ertesi gün yeniden ilan edilerek 27 ağustos 2016'ya dek sürdü. chp milletvekili hilmi

yarayıcı, devam eden çatışmalar ve yıkım nedeniyle bölgedeki 24 bin kişiden 22 bininin göç
etmek zorunda kaldığını açıkladı. 7 aralık günü tarihi kurşunlu camii’nde yangın çıktı; 18
aralık günü ulu camii, hacı hamit, hocaoğlu, hasırlı, nebi camilerinde cuma namazı kılınamadı.
toki başkanı mehmet ergün turan, “sur sit alanıdır” diyerek toki’nin bölgeye toplu konut inşa
edeceği iddiasını yalanladı. 30 aralık’ta gazi caddesi’ndeki yasak kaldırıldı.

ğ

y

g

y
Open in app

Get started

alipaşa mahallesi’nde yıkımı devam eden evler.

2016

ocak: cumhurbaşkanı erdoğan, 29 ocak günü yaptığı açıklamada “cizre,
sur, silopi, buraların hepsi tertemiz hale gelinceye kadar, buralarda ikinci bir

adım bu temizlikten sonra da kentsel dönüşüm-değişim süreci başlayacak. kentsel dönüşümdeğişim sürecinde de buralarda yeni projelerle tarihî eserleri tarihî eser olarak onları ele alıp
onların restorasyonlarını yaptırmak, bunun dışındakileri ise tamamıyla yeni projeler olarak ele
almak suretiyle buradaki vatandaşlarımızı kendi evlerine çok daha farklı bir şekilde
yerleştirmektir. biliyorsunuz 6 bin kadar aileye zaten şu anda hükûmetimiz kira yardımı
kararını almıştır ve kiralarını ödüyor, bu çalışma başlamıştır. afad bir diğer taraftan çalışmalarını
sürdürüyor, gıda desteklerini filan aynı şekilde veriyor. bir taraftan da toki bütün imkânlarıyla
seferber olarak konutları yapacak.” dedi.
başbakan davutoğlu ise 31 ocak günü “bu şehirler 90’lı yıllarda çarpık ve kontrolsüz bir şekilde
gelişen şehirler. bu olaylar yaşanmamış olsaydı bile kentsel dönüşümün yapılması gereken
yerlerdi. sur, silopi, nusaybin ve benzer yerlere insanca yaşanabilecek konutlar yapılabilecek.
özellikle sur’da bir taş üzerine taş konsa haberim olacak dedim. tescilli diyarbakır evleri, camiler,
kiliseler, hanlar diyarbakır’ın mimari dokusuna hiçbir zarar vermeden restore edilecek. diyarbakır
sur’u öyle inşa edeceğiz ki aynen toledo gibi mimari dokusuyla herkesin görmek istediği bir
yer haline gelecek.” dedi.

Open in app

2016

Get started

şubat: 3 şubat tarihine kadar ilçenin 11 mahallesinde süren sokağa çıkma
yasağı, önce ilçenin tümünü kapsayacak şekilde genişletildi, sonra 9

mahalledeki yasak kaldırıldı. yıkılan evler; sivillerin ve yaralıların tahliyesi; çatışmalarda
hayatını kaybedenlerin cenazelerinin teslimi ve hayatını kaybeden güvenlik güçleri kamuoyu
gündemine gelen konular olmaya devam etti. 29 şubat günü selahattin demirtaş, sur’a yürüyüş
çağırısında bulundu.

2016

mart: demirtaş’ın çağrısı sonrası 2 mart günü sur’a yapılmak istenen
yürüyüşte 33 kişi gözaltına alındı. genelkurmay başkanlığı, 10 mart’ta

yaptığı açıklamada “ilçenin tamamı kontrol altına alınmıştır.” dedi. 12 mart’ta kalkınma bakanı
cevdet yılmaz, suriçi’ne toki’nin girmeyeceğini, bölgeyle vakıflar genel müdürlüğü ve kültür
turizm bakanlığı’nın ilgileneceğini açıkladı. 13 mart’ta ilçedeki yasak kısmi olarak kaldırıldı.
bakanlar kurulu’nun sur’daki 6 bin 300 parsel için aldığı acele kamulaştırma kararı 25 mart’ta
i

’d

l

d

i ik

l f

l

d

il

i i

resmi gazete’de yayımlandı. suriçi koruma yaşatma platformu, uygulamadan vazgeçilmesini ve

kamulaştırma kararının iptalini talep etti.

Open in app

Get started

domlar bölgede yaşayan bir topluluk. bir dom çocuğu yıkılan evlerde kullanılabilir taşları ayıklıyor.

2016

nisan: davutoğlu, 1 nisan tarihinde sur’a giderek kamulaştırma kararı
sonrası sur’da planlanan projeler hakkında konuştu. çevre ve şehircilik

bakanlığı, bölgede yapacağı çalışmaları tanıtan “sur yeniden” başlıklı bir video yayınladı.

2016

mayıs: 12 mayıs günü sur ilçesi dürümlü mezrasında patlayıcı yüklü
kamyonun infilak etmesi sonucu 16 kişi hayatını kaybetti, 23 kişi

yaralandı. diyarbakır valiliği’nin izniyle sur’daki tarihi bölgelere giren uluslararası af örgütü
yetkilileri, yaşanan yıkımı gözler önüne seren fotoğraflar paylaştı. 22 mayıs günü 14 sokakta

daha yasak kaldırıldı.

Open in app

Get started

tarihi surların büyük bir kısmına girişler yasak olduğundan dolayı girişler polis bariyerleri ile kapatılmış durumda.

2016

haziran: çevre ve şehircilik bakanlığı diyarbakır sur’daki acele
kamulaştırma kararı için danıştay’da savunma yaptı ve “bölgenin tarihi

özelliğini kaybettiğini, çöküntü haline geldiğini ve yapılaşmanın can ve mal kaybına yol
açabileceği” belirtti. 2017'de danıştay, hukuka aykırı bir durum olmadığı kararını aldı.

“unesco tarafından dünya kültür mirası olarak tescillenen
diyarbakır surları 1.tampon bölgesi içinde yer alan tescilli
tarihi yapıların büyük bir bölümü kullanılan ağır silahlar
nedeniyle zarar gördü. sürmekte olan yıkım nedeniyle
roma döneminden kalan tarihi sokak dokusu büyük
oranda ortadan kaldırıldı.” — güneydoğu anadolu bölgesi
belediyeler birliği’nin 30 haziran 2016 tarihli hasar tespit
raporu

2016

ağustos: 10 ağustos günü tarihi on gözlü köprü yakınlarında polis servis
aracına bomba yüklü araçla düzenlenen saldırıda 5'i aynı aileden olmak

üzere 6 kişi hayatını kaybetti, 12 kişi yaralandı.

Open in app

Get started

diyarbakır baro başkanı tahir elçi’nin öldürüldüğü dört ayaklı minare.

2016

eylül: 11 eylül günü içişleri bakanlığı 24 dbp’li belediyeye “kayyum”
atadı. bakanlık açıklamasında “görevlendirme yapılan belediyelerde,

kaynaklar terör örgütlerine değil o yörede yaşayan vatandaşlarımıza sunulacak” denildi.
diyarbakır vali yardımcısı bilal özkan, sur belediye başkanı olarak atandı.

2017

şubat: sur ilçe seçim kurulu, sokağa çıkma yasağının halen sürdüğü 6
mahalledeki (cevat yılmaz, cevat paşa, dabanoğlu, fatih paşa, hasırlı,

savaş) 12 bin seçmen için “referandumda, yasağın olmadığı mahallelerde oylarını kullanma”
kararı aldı.

Open in app

2017

Get started

ağustos: türkiye insan hakları vakfı (tihv), 6 mahallede 1 yıl 8 ay 23
gündür süren yasağı “dünya rekoru” olarak nitelendirdi. kentsel dönüşüm

kapsamında alipaşa ve lalebey mahallelerinde gerçekleştirilecek yıkım için mahalleler polis
bariyerleriyle çevrildi.

Open in app

alipaşa mahallesi’nde polis anonsları sonrası evler boşaltılıyor.

ilginizi çekebilir
“sis atma o.ç.”
gazi, okmeydanı, şırnak merkez, sur, cizre ve nusaybin. altı harita, iki taraf.
counter-strike’ın headshot ekranıyla…
140journos.com

sayılarla 1984'ten bu yana pkk ile catışmalardaki ölümler
15 ağustos 1984, pkk tarafından şemdinli ve eruh’ta düzenlenen ilk saldırıların
gerçekleştirildiği gün

Get started

gerçekleştirildiği gün.
140journos.com

Open in app

“duvara yazılanlar”
sokağa çıkma yasakları, ağustos 2015’ten bu yana türkiye gündeminde.
140journos.com

tahayyüller gerçekliklerine yıkımlarla kavuşur
bm insan hakları komisyonu’na göre, 2015 temmuz ile 2016 aralık arasında,
güneydoğu anadolu’da 355 bin ila 500 bin aras…
140journos.com

oradaydık: 2011'den 2017'ye türkiye’deki saldırılar
komşu ülkelerdeki bölgesel dengelerin değişmesi, güvenlik politikalarında
meydana gelen değişimler ve iç güvenlik…
140journos.com

Get started